Het zit niet altijd mee

Nee, het zit zeer zeker niet altijd mee. In 2002 ben ik dit mooie project begonnen samen met een oude en goede vriend van me, Venance. Hij was mijn chauffeur op het waterproject waar ik van 1988 tot 1992 gewerkt heb. In die jaren heeft zich een innige en oprechte vriendschap gevormd tussen Venance en mij die uiteindelijk resulteerde in het feit dat hij een van de getuigen was van mijn huwelijk met Ivo hier in Dédougou in die jaren. Toen ik in 2002 terug kwam voor een vakantie en hij mij vertelde hoe slecht het gesteld was met zijn werk (weinig sorties) hebben we besloten te kijken of we niet gezamenlijk wat op konden zetten. Zo gezegd, zo gedaan – ik ben terug naar NL gegaan en heb samen met Fester destijds gekeken op we niet wat konden opzetten. Zo is Stichting Háparako ontstaan. We zijn begonnen met het inzamelen van tweedehands goederen in NL en die naar hier te transporteren, ze te repareren en vervolgens te verkopen. Het reparatieproces werd vervolgens een opleidingstraject waar ongeletterde plattelandsjongeren een vak leerden en na voltooiing van hun opleiding een gereedschapskist mee kregen zodat ze zich als zelfstandig ondernemer konden vestigen in hun dorpen. Zo is ook de slogan van Háparako ontstaan: “Onderwijs en Ondernemerschap”. We zijn begonnen met twee opleidingstrajecten, fietsenreparatie en elektronica en hebben dat in de jaren uitgebouwd naar zes, met lassen, metaalbewerking, metselen en vrachtwagenchauffeur. We hebben ook nog een olieperserij en een zeepmakerij voor de vrouwen opgezet.

Het werd al maar groter en groter en er ging daarmee ook steeds meer geld om in het project. Dat is logisch. Ik was maanden in Burkina Faso en maanden in Nederland – gedeelde tijd. Venance was ondertussen een werknemer van het project geworden en als ik niet in BF was nam hij mijn taken waar als zaakwaarnemer. Ik belde hem eens per week op om de taken te verdelen en opdrachten te geven en dat ging eigenlijk prima. Totdat ik in 2004 ontdekte dat hij zijn hele familie in het project tewerkstelde, naar zijn eigen zeggen om zijn supervisie te vergemakkelijken. Dat was uiteraard nooit de bedoeling; het was een ontwikkelingsproject voor de gehele regio, niet alleen voor zijn familie, dus heb ik op een gegeven moment een hele zwik van zijn familieleden eruit gegooid en vervangen met mensen uit de omliggende dorpen. Dat had al enige wrevel tot gevolg, maar ja, so be it.

In 2005 kwam ik erachter dat er een bedrag van bijna 3000 euro achterovergedrukt was. Na enig onderzoek bleek het de vierde vrouw van Venance, onze caissière in die tijd, te zijn, maar zij kan dat nooit allemaal gedaan hebben zonder de wetenschap van haar man. Ik heb haarscherpe aanwijzingen en getuigenissen van zijn betrokkenheid bij deze verduistering. De dame is ontslagen en vervangen en daarmee was de toegang tot een makkelijke graai in de kas voor Venance afgekapt. Het is me helaas nooit gelukt om Venance ook te straffen – in die tijd werd mij dat onmogelijk gemaakt door de omgeving.

Vanaf het begin van dit hele project hadden we een vrachtwagen rijden, die zowel voor opleidingen zorgde, als spullen voor ons vervoer, maar daarnaast ook commercieel werkte. Mensen konden de wagen huren om spullen te vervoeren en dat bracht ons een mooi bedrag per maand binnen waarmee we de verlieslijdende activiteiten konden blijven financieren. Echter, vanaf het moment dat die vrouw van Venance ontslagen was begonnen de inkomsten van de vrachtwagen af te nemen. Navraag leverde niks op, er werd gezegd dat het een kwestie van de mark was. Totdat ik afgelopen april ontdekte dat Venance een zaakje op naam van Haparako geregeld had, zonder dat wij daar vanaf wisten. Hij had de vrachtwagen verhuurd in onze naam voor een bedrag van 300.000 francs en had daarvan slechts 80.000 afgegeven. Omdat het een verhuizing van een bankemployee betrof heeft hij een ontvangstbevestiging getekend waar ook de BTW afdracht bijstond. Ongeletterd als hij is en gierig bovendien, heeft hij die BTW nooit betaald. Het project krijgt vervolgens na een jaar een naheffing, met boete, en heeft die betaald. Ik was destijds niet aanwezig en heb navraag gedaan bij de belastingdienst waar het nou allemaal om ging. Zo zijn we dus achter deze deal gekomen die Venance in onze naam, maar voor eigen gebruik, gemaakt heeft. Toen ik hem er meerdere malen naar gevraagd had ontkende hij enige betrokkenheid. Ik ben uiteindelijk naar de opdrachtgever gegaan en heb de factuur die hij heeft gemaakt (met onze stempel!!) en zijn handtekening onder het ontvangstpapier en heb hem daarmee geconfronteerd. Opeens wist hij zich weer te herinneren waar het over ging, maar hij had al het geld overgedragen aan de chauffeur van de vrachtwagen. Om een lang verhaal kort te maken, ik heb dit hele gedoe uiteindelijk naar de politie gebracht, want hier was in mijn ogen sprake van diefstel, dan wel verduistering. De politie luisterde mijn verhaal aan en vond dat ook. Ze hebben Venance en de chauffeur verhoord en die kwamen opeens met een derde persoon op de proppen, degene die de deal had geregeld en die het geld had geïnd. Deze derde persoon is vervolgens ook door de politie gedagvaard en verhoor. In eerste instantie conformeerde hij het verhaal van Venance en de chauffeur, maar na wat druk van de politie gaf hij toe dat hij 50.000 francs betaald had gekregen om te liegen over dit hele gedoe. Hij heeft helemaal nooit iets te maken gehad met wat dan ook. De arme man heeft een hele dag in het kashot gezeten, om hem een lesje te leren en nooit meer te liegen tegenover de autoriteiten. De politie wilde vervolgens ook Venance en de chauffeur insluiten, ware het niet dat ik hemel en aarde bewogen heb om dat te voorkomen.

Jullie zullen het niet geloven, maar Venance heeft vervolgens het hele dorp opgestookt om hen te doen geloven dat ik hem in het gevang heb willen zetten, terwijl hij volkomen onschuldig was. Tijdens een officiële vergadering, waarbij alle notabelen van de omliggende dorpen ook uitgenodigd waren, en waar we de gereedschappen zouden geven aan de metselaars die hun opleiding voltooid hadden, schreeuwde hij dat het project gesloten zou zijn totdat ik mijn klacht bij de politie had teruggetrokken. Iedereen die dacht ook maar een voet op het project te zetten zou een kogel tegemoet zien. Bovendien liet hij aan zijn familieleden weten dat hij de kogels al in huis had om mij te vermoorden en vervolgens zichzelf om zeep te helpen. Toe maar ………….

Ik was van dat laatste natuurlijk niet op de hoogte, maar menigeen raadde mij aan niet meer in mijn eigen huis in het dorp te slapen, maar in Dédougou een hotelletje te nemen. Dat heb ik maar gedaan. Zo is het project 4 dagen gesloten geweest en heb ik 4 dagen in een hotel in Dédougou verbracht, dat mij overigens hoofdluis opgeleverd heeft, maar dat ter zijden J

Komende woensdag had deze zaak voor moeten komen bij justitie – de officier van justitie wilde deze keer de zaak niet laten, zoals vorig jaar toen hij ook het dorp opgehitst had om iemand van het project te verjagen. Het komt er echter niet van, omdat de druk op dezelfde officier zodanig is geweest dat ook hij eronder bezweken is. Niet te geloven – in wat voor een bananenrepubliek ben ik hier beland. Burkina Faso betekent het land der integere mensen, maar het lijkt me tijd dat ze die naam veranderen.

Ondanks dit negatieve verhaal laten we ons niet ontmoedigen en gaan we vrolijk verder met de oprichting van onze middelbare school voor technisch onderwijs. Ik heb vanmiddag een lang onderhoud met Père Bertin gehad, de hoofdverantwoordelijke van de paters waar we een samenwerkingsverband mee hebben, en hij gaat vol voor ons initiatief. Hij gaat via de kerkelijke structuur proberen de negatieve spirit te keren en alle leugens uit de wereld te helpen. De kerk is overigens een gangbaar communicatiemiddel hier – ook de rekrutering van de leerlingen doen we via de kerken, katholieke, protestantse evenals moskeen.

Het gaat uiteindelijk allemaal goed komen! (maar het kost wat moeiteJ)